İskandinav Mitolojisi: Freyr, Barış ve Bolluk Tanrısı

Ana Başlıklar

8 dakika

İskandinav mitolojisinde Vanir topluluğundan olan Freyr, barış ve refahın tanrısıdır. Freyr daha çok erkeklik, güneş ışığı ve güzel hava ile ilişkilendirilmiştir. Aynı zamanda Deniz Tanrısı Njord‘un oğlu ve Bereket ve Aşk Tanrıçası Freya‘nın ikiz kardeşidir.

Freyr genellikle bereketin sembolü olarak büyük bir fallusla tasvir edilmiştir. Özellikle İsveç bölgesindeki düğünler, hasatlar ve kutlamalarda kullanılmış bir tanrıdır. Büyülü bir gemi, altın postlu bir yaban domuzu ve kendi başına savaşabilen kılıç gibi eşyalara sahiptir. Freyr, Ragnarök için yapılan kehanetlerde savaşarak ölecek olan tanrılardan birisidir.

İkiz kız kardeşi Bereket Ve Aşk Tanrıçası Freya ile birlikte Vanir halkının en önde gelenlerindendir. Aesir ve Vanir Savaşı ardından, babası ve kız kardeşi ile beraber iki halkın arasındaki barışın sürekliliği için Aesir‘e rehin olarak verilmeyi kabul etmişlerdir.

Durum her ne kadar böyle olsa da, Aesir arasında bulunmak Freyr için bir sorun teşkil etmemiştir. Özellikle de taşıdığı çekicilik ve iyi niyeti sayesinde İskandinav mitolojisi içerisinde önemli bir yer edinmiştir. Hatta İsveç’in Uppsala kentinde bulunan eski bir İskandinav tapınağında Odin ve Thor ile beraber yan yana resmedilmiştir. Fakat şu göz ardı edilmemelidir. Bu tüm İskandinavya’da geçerli bir durum değildir. Çünkü diğer toplumlar bazı tanrıları hayat içerisindeki önceliklerine göre daha farklı konumlara yerleştirmişlerdir. Yine de Freyr, Baldur (Baldr) ile beraber tüm İskandinav tanrıları arasındaki en sevilen tanrılardan biri olarak görülmektedir.

Etimoloji

Ön-Germen dilindeki “frawan” kelimesinden türetilen “Freyr” etimolojik olarak İskandinav dilinde “efendi ya da bey” anlamına gelmektedir. Aynı zamanda bu kelime, “hanımefendi ya da kadın” anlamına gelen “Freya” adının erkeksi karşılığıdır.

Özellikler

Barış ve Bolluk Tanrısı Freyr, ışık elflerinin diyarı Alfheim‘da (Alfheimr) hüküm sürmüştür. Dolayısıyla ışık elfleri de aynı Freyr gibi barış ve iyilikleri ile tanınan bir topluluktur. Ayrıca Freyr‘a Asgard‘da Skirnir adında bir ulak eşlik etmektedir. Byggvir ve Beyla adında karı-koca olan iki hizmetçisi de vardır.

Skidbladnir

Barış ve Bolluk Tanrısı Freyr pek çok büyülü eşyaya sahiptir. Cüce diyarı olarak bilinen Svartalfheim‘da zanaatkar demirciler olarak tanından Brokkr ve Sindri tarafından yapılmış bir gemisi vardır. Bu geminin adı Skidbladnir‘dir. Freyr, Skidbladnir‘i bizzat kendisi komuta ettiği yolculuklara çıkmıştır. Ayrıca Skidbladnir hızlı bir gemi olmasının yanında rahatlıkla katlanıp cebe koyulabilecek kadar büyülü-portatif bir gemidir.

Gullinbursti

Freyr gemi haricinde yine Brokkr ve Sindri tarafından üretilmiş zırhlı bir yaban domuzu olan Gullinbursti‘ye sahiptir. Bu domuzun en yoğun karanlıkta dahi parlayan altın bir yelesi ve postu vardır. Snorri Sturluson yazdığı düzyazı Edda’sında, Gullinbursti‘nden şöyle bahsetmektedir.

“Havada ve suda herhangi bir attan daha iyi koşabilirdi. Karanlık Bölgeler’in kasveti ve gecesi onu asla yeterince karanlık yapamazdı, yeterli ışık olmayan her yerde yelesinden ve kıllarından bir parıltı yayılırdı.“

Savaşan Kılıç

Freyr tüm bunların haricinde bir de kendi başına savaşma yeteneğini olan bir kılıç kullanmaktadır. Ragnarök kehanetlerinde anlatılanlara göre Freyr, bu silahın kaybı ile kendi ölümü hazırlayacaktır.

Aile

Freyr, denizleri yöneten güçlü bir Vanir olan Deniz Tanrısı, Njord‘un oğludur. Lakin annesinin kim olduğu bilinmemektedir. Bazı kaynaklar annesinin, babası Njord‘un kız kardeşi olduğunu iddia eder. Freyr‘in tek bir kardeşi vardır. O da ikiz kız kardeşi Bereket Ve Aşk Tanrıçası güçlü Freya‘dır.

Mitoloji

Köken

İskandinav tanrılarının en önde gelenleri dışında diğerlerinde de olduğu gibi, Freyr için de mitolojisinin detayları oldukça yetersizdir. Snorri Sturluson’ın Ynglinga Saga‘sına göre Freyr, Aesir ve Vanir Savaşı‘nda Vanirlerin lideri olarak savaşmıştır. Fakat savaş sona erdikten sonra barışın sürekliliği için bir çeşit rehine olarak verilmiştir. Bu yüzden Aesir‘in arasında yaşamak zorunda kalmıştır. Ardından Aesir‘in saygı ve güvenini kazanarak en önemli üyelerinden birine dönüşmüştür.

Freyr ve Gerdr

Barış ve Bolluk Tanrısı Freyr, dişi dev Gerdr (Gerd) ile evlenmiştir. Snorri Sturluson’un düzyazı Edda’sının Gylfaginning bölümünde bu konu hakkında şöyle bahsetmektedir.

Freyr, Odin‘in taht odasını ziyaret eder ve tanrıların yüksek koltuğu olan Hlithskjolf‘a oturur. Bu koltuğun tanrısal bir gücü vardır. Hlithskjolf yaratılmış tüm diyarlara üstünlük sağlayan büyülü bir tahttır. Freyr oturduğu yerden gösterişli bir arazide usulca yürüyen bir kadın görür. Ellerini kaldırıp önündeki kapıyı açtığında ellerinden bir ışık parlar. Öyle ki bu ışık hem gökyüzü hem de yeryüzünü aydınlatır. Hatta tüm dünyalar onunla aydınlanır.

Freyr böyle bir vizyondan sonra yemeden içmeden kesilir. Kendisiyle görüşmek isteyen herkesi reddeder. Belki buna bir tür depresyon bile denebilir. Fakat babası bu durumdan hiç hoşnut olmaz. Oğlu ile ilgilenmesi için onun yanına Skirnir adında bir hizmetçi gönderir. Skirnir, Freyr‘a ne olduğunu sorar. Ona şu cevabı verir. Güzel bir kadın gördüğünü ve onu elde edemezse, uzun süre yaşayamayacağını söyler.

Freyr, Skirnir‘den kendisi adına ona kur yapmasını ister. Skirnir, Freyr‘ın bu isteğini kabul eder. Fakat karşılığında Freyr‘dan kendi başına savaşan kılıcı ister. Skirnir‘in şartı kabul edilir ve kadına kur yapmaya başlar. Bir müddet sonra mutlu haberle geri döner. Gerdr, Freyr‘ın evlilik teklifini kabul etmiştir.

Hikayenin devamında Freyr‘ın fedakarlığının nelere yol açtığı anlatılmaktadır. Freyr, Jotunn yani dev olan Beli ile karşı karşıya gelir. Bu esnada silahsızdır. Düşmanını zorlu bir mücadelenin ardından geyik boynuzu ile öldürmek zorunda kalır. Ragnarök sırasında yine aynı şekilde kılıcı olmadan düşmanlarıyla yüzleşmek zorunda kalacaktır.

Freyr’ın Kaderi

Freyr‘ın akıbeti İskandinav mitolojisi içerisinde çeşitli pek çok kaynakta geçmektedir. Fakat ilk olarak Völuspá’da ayrıntılı bir şekilde anlatılmıştır. Bir völva anlatımıyla dillendirilmiş olan bu kehanet, Freyr‘ın ölümüne Ragnarök esnasında ateş devi Surtr‘un (Surt) sebep olacağı söylemektedir.

İskandinav Mitolojisi: Anasayfa

Kaynakça ve Referanslar
Poetic Edda ve Mead of Poetry
Völuspá
Görsel Sahipleri
Ana Görsel – natasailincic
Freyr – Righon
The Swarthy One – Rowye

Son Güncelleme – 17.06.2021

Post Views: 2.995

#İskandinav Mitolojisi #Nors Mitolojisi #Snorri Sturluson