İskandinav Mitolojisi: Nerthus, Bolluk Tanrıçası

Ana Başlıklar

4 dakika

Nerthus İskandinav mitolojisi içerisinde Vanir halkından olduğu düşünülen bir bolluk tanrıçasıdır. Daha çok barış, bolluk ve doğurganlık gibi kavramlar ile ilişkilendirilmiştir. Bolluk Tanrıçası Nerthus‘a İskandinav ve Germen bölgelerinde inanılmıştır.

Maalesef Nerthus hakkında diğer İskandinav tanrıları kadar net bilgiler yoktur. Dolayısıyla bu tanrı kendi içerisinde bir gizemi bulunmaktadır. Deniz Tanrısı Njord ile bağlantılı olduğu düşülmektedir. Ancak Nerthus‘un Njord‘un bizzat kendisi mi yoksa farklı bir versiyonu mu olduğu hala belirsizdir.

İskandinav mitolojisi içerisindeki daha geleneksel anlatılardan da Nerthus hakkında gerçekten çok az şey bilinmektedir. Öyle ki hemen hemen bilinen her şey Romalı tarihçi Tacitus’un birinci yüzyılda aldıkları notlardan oluşmaktadır.

Etimoloji

“Nerthus” adı “güçlü, sağlıklı, dinç ve sağlıklı” anlamına gelen Ön-Germen “Nerthuz” kelimesinden gelmektedir. Dilbilimciler Nerthus‘u İskandinav Deniz Tanrısı Njord‘un adının dişileştirilmiş Almanca bir karşılığı olarak tanımlamışlardır. Bu ilişki bazı akademisyenlerin Nerthus ve Njord‘u aslında aynı Viking tanrısı olarak görmesine sebep olmuştur. Başka bir görüş ise Nerthus‘un aslında direkt bir tanrıçayı değil bütün olarak Vanir kabilesini iddia ettiğini öne sürmüştür. Sonuç olarak bu konu tam olarak muallaktadır.

Özellikler

Barış ve bolluk getiren Nerthus, araba kullanılarak yapılan bir törenle onurlandırılmıştır. Bu sözde tören sırasında Nerthus rahipleri kutsal bir bezle örttüğü bir arabayı tüm Cermen köylerinde gezdirmiştir. Arabayı gören köy sakinleri silahlarını bırakarak birbirlerine sarılıp kutlamaya katılmışlardır. Bolluk Tanrıçası Nerthus‘un yeri tam olarak belli olmayan kutsal bir koruda yaşadığı düşünülmektedir.

Aile

Her konuda olduğu gibi Bolluk Tanrısı Nerthus‘un ailesi hakkında da çok az şey bilinmektedir. Anlatılanlar ışığında Nerthus, Deniz Tanrısı Njord‘un bizzat kendisi olabileceği gibi onun farklılaşmış bir versiyonu da olabileceği iddia edilmektedir.

Mitoloji

Nerthus hakkında bilinen her şey, Romalı tarihçi Tacitus’un Cermen kabilelerinin MS birinci yüzyılın sonlarına doğru kaleme aldığı bir anlatım olan Germania adlı eserinden kaynaklanmaktadır. Tacitus’un Nerthus tanımı büyük ölçüde tanrıçayı onurlandıran bir araba töreni üzerindendir.

Nerthus ve Araba Töreni

… Onlardan sonra nehir ve orman surlarının peşinden Reudingi, Aviones, Anglii, Varini, Eudoses, Suarini ve Nuitones gelir. Bu halklar arasında bireysel olarak kayda değer hiçbir şey yoktur. Ancak Nerthus’a veya Toprak Ana’ya olan ortak ibadetleri ile ayırt edilirler. Onların insan işleriyle ilgilendiğine ve halkların arasında gezindiğine inanıyorlardır.

Bir adada bulunan kutsal bir koruda; rahip dışında kimsenin dokunmaması gereken kumaşla kaplı, kutsal bir araba hazırlanır. Rahip, bu kutsal alanda tanrıçanın varlığını idrak eder ve arabası düveler tarafından çekilirken ona derin bir saygı içerisinde eşlik eder. Ardından köy köy ziyaret ederek gittiği her yeri şenlik edasında günler takip eder. Bu esnada kimse savaşa gitmez ve silaha sarılmaz. Demirin her türlüsü kilitlenir. Ancak o zaman huzur ve sessizlik bilinir ve sevilir. Ta ki rahip, insan kafilesi ile dolup taştığında tanrıçayı tekrar tapınağına geri getirene kadar.

Ondan sonra araba, kumaş ve eğer inanmak istersen tanrıçanın bizzat kendisi tenha gölde temizlenir. Bu arınım işi gölde boğulan kölelerin ardından yapılır. Bu ölümlerin neden gerçekleştiği sorusu bu sırrın sadece ölüm mahkumlarına ait olduğu üzerinde temellenir. Böylece bu gizemin arkasındaki gerçek, korku ile bastırılmış olur.