İskandinav Mitolojisi

7 dakika

İskandinav mitolojisi anasayfası’na hoş geldiniz.

İskandinav mitleri; tanrı ve tanrıçalar, cüceler, elfler ve devler de dahil olmak üzere birçok farklı ölümlü ve ölümsüz varlıklarla doludur. Dahası bu mitoloji içerisinde geniş alemler barındırması nedeniyle kendisini diğer mitolojilerden ayırır. Diğer mitolojilerde Cennet, Cehennem ve Dünya gibi birkaç farklı alem varken İskandinav mitolojisi içerisinde tam olarak dokuz farklı alem, dünya ya da diyar vardır.
Hadi gelin, bu dokuz alem içerisinde bir yolculuğa çıkalım ve ne neymiş ne değilmiş, tüm sakinleri ile ilgili detayları öğrenelim.

KOZMOLOJİ

Dünya Ağacı, Yggdrasil

Yggdrasil (Eski İskandinav Yggdrasil’i veya Askr Yggdrasilleri) İskandinav manevi kozmosunun coğrafi merkezinden yükselen güçlü bir ağaçtır. Kozmosun içerisinde bulunan Dokuz Dünya ve gerisinde kalan her şey bu ağacın etrafına dizilmiştir. Evren, ağacın dallarına bağlı ya da köklerine tutunmuş bir haldedir.

Yaratılış, Ymir ve Odin

Zamanın başlangıcında dünya yaratılmadan önce Ginnungagap adı verilen büyük ve karanlık bir boşluk vardı. Bu boşluğun kuzeyinde yer alan Niflheim adlı yer oldukça soğuk ve karanlık bir bölgeydi. O kadar soğuktu ki sadece buz ve sis oluşuyordu.Ginnungagap‘ın güneyinde Muspelheim adı verilen bir başka yer daha vardı. Niflheim‘ın aksine burası o kadar sıcaktı ki sadece ateş, lav ve dumandan ibaretti.

Dokuz Diyar

İskandinav mitolojisi içerisinde dokuz diyar ya da diğer bir deyişle dokuz dünya vardır. Bu dünyaların alfabetik sıraya göre isimleri şunlardır; Alfheim, Asgard, Helheim, Jotunheim, Midgard, Muspelheim, Niflheim, Svartalfheim ve Vanaheim‘dır. Dokuz Diyar, İskandinav mitolojisindeki dünya ağacı olarak da bilinen Yggdrasil ağacının dallarında ve köklerinde bulunurlar.

Valhalla

İskandinav mitolojisinde ve inanışında tüm tanrıların kralı Odin‘dir. Yardımsever Valkyrieleriyle birlikte Valhalla denen bu muhteşem yeri yönetir. Odin, savaşta hangi savaşçıların öleceğini ve hangilerinin öldükten sonra Valhalla‘ya kabul edileceğini belirler. Savaşçılar, Valhalla‘da oldukça önemli bir iş için toplanmaktadırlar.

Aesir ve Vanir Savaşı

Aesir ya da Æsir, Hristiyanlık öncesi zamanlarda İskandinav halkı tarafından inanılan iki ana tanrı topluluğundan birisidir. Aesir, köken olarak Eski İskandinav kaynaklarında tanrı topluluğu anlamına gelmektedir. Sözcük genel olarak hem erkek hem de kadın tanrıları bir bütün olarak kapsar fakat, bazı durumlarda sadece erkek tanrılar için de kullanılmıştır.

Ragnarök

Vikingler yaşadıkları dünyanın bir gün sona ereceğine inanırlardı. Bu günü Ragnarök ya da eski Nors kaynaklarında “Ragnarökr” olarak adlandırdılar. Ragnarök sadece insanların değil aynı zamanda tanrı ve tanrıçaların da dahil olduğu bütün varlıkları sonuydu. Bu savaş Aesir halkı ile Devler arasındaki gerçekleşecek olan son savaştı. Vigrid olarak adlandırılan düzlüklerde gerçekleşecekti.

AESİR – TANRI VE TANRIÇALAR

Aesir – Eril Tanrılar

Odin, Her Şeyin Babası

Odin (Eski İskandinav kaynaklarında Óðinn) İskandinav mitolojisinde Asgard‘da yaşayan Aesir‘in en güçlü tanrısı ve lideridir. “Her Şeyin Babası” ya da “Gezgin” olarak adlandırılır. Aslında bunlardan başka pek çok isme de sahiptir. Çünkü çeşitli vesilelerle bir çok şekil almıştır. Odin‘in güçlü bir büyücü olduğu bilinmektedir.

Tyr, Tanrıların En Cesuru

Tyr ya da eski Nors kaynaklarında Týr, İskandinav mitolojisinde savaş, hukuk, yiğitlik ve zafer tanrısı olarak bilinmektedir. Türkçe okunuş olarak “Tiyır” şeklinde telaffuz edilir. İsmi kelimenin tam anlamıyla “Tanrı” veya “Şan” anlamına gelir. Bu yüzden pek çok kaynakta Odin ile Tyr birbirine benzetilmiştir. Tyr, Aesir tanrıları içerisindeki en cesur olanıdır.

Thor, Yıldırım ve Şimşek Tanrısı

Thor (Eski Nors kaynaklarında Þórr, Eski İngilizce’de Đunor) İskandinav Mitolojisi’nde yıldırım ve gök gürültüsü tanrısıdır. Herşeyin Babası Odin ile dev Fjörgyn‘in oğludur. Thor İskandinav ülkelerinde Torsdag sözcüğünden gelen Perşembe günü ile ilişkilendirilir. Bu durum halen modern İngilizce’de devam etmektedir.

Njord, Deniz Tanrısı

Njord eski Nors kaynaklarında Njörðr, Vanir halkındandır. Rüzgar, deniz, ticaret ve avcılık tanrısı olmakla birlikte doğurganlık, barış ve zenginlikle de ilişkilendirilir. Adı güç ve kuvvet anlamlarına da gelir. Aesir ve Vanir Savaşı sonrasında esir değişimi nedeniyle, ikiz çocukları olan Freyr ve Freya ile birlikte Asgard‘a, Aesir halkının yanına gönderilmiştir.

Bragi, Şiir ve Müzik Tanrısı

Bragi “Brag-ii” olarak telaffuz edilir. Eski Nors kaynaklarında bilge bir ozan ve şair olarak bilinir. Odin‘in muhteşem salonu Valhalla‘da, þulr(Thool-ur olarak okunur) diye çağrılır. Aynı zamanda köken olarak Bagr, Vikingler‘in “Braga-man ve Braga-woman olarak kullandıkları kelime kökünden gelir. Bu iki sözcük de şair anlamına gelmektedir.

Forseti, Adalet Tanrısı

Forseti (Eski Nors kaynaklarında Forseti “Başkan“) İskandinav Mitolojisi’nde adalet, yargı, barış ve uzlaşma tanrısıdır. Hakkında çok az şey bilinmektedir. Ancak Kuzey Geleneği’nin on iki büyük tanrısından biri olarak kabul edilir. Adı “Öncülük Eden” veya “Köprü Kurucu” gibi anlamlara gelmektedir.

Heimdall, Bifrost’un Koruyucusu

Heimdall, Herşeyin Babası Odin‘in oğludur. Ragnarök‘ün gelişini haber vermek onun kaderidir. Bu noktada kendisi Loki ile savaşırken ölecektir. Çok iyi bir savaşçıdır. Dokuz Dünya‘nın her yerindeki olayları görme ve duyma yeteneğine sahiptir. İnsanların sosyal sınıflarını yaratma konusunda itibar kazanmıştır.

Asynjur – Dişil Tanrılar

Frigg, Toprak Ana

Frigg ya da Frigga(Eski İskandinav kaynaklarında “Sevilmiş Olan, Sevgili”) Odin‘in eşi, Baldur‘un annesi ve doğal olarak Asgard‘ın kraliçesidir. Kaynakları net olmamak ile birlikte Jotunn Fjörgynn‘un kızı olması muhtemeldir. Odin gibi o da dev soyundan gelmektedir. Frigg‘in Herşeyin Babası Odin‘den olma Baldur ve Hod adında iki oğlu vardır.

JOTUNN – DEVLER

Yakında…

NORS SAGALARI